Πτελέα - Σαμουσαλάρ
Η Πτελέα, γνωστή και ως “Σκορδοχώρι”, είναι ένα γραφικό χωριό της Κοζάνης με πλούσια ιστορία και παράδοση στην καλλιέργεια σκόρδου.
Βρίσκεται 9,5 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Κοζάνης, σε υψόμετρο 702 μέτρων, περιτριγυρισμένη από τους λόφους Μεγάλο και Μικρό Σκοπό.
Ιστορία του χωριού
Η ιστορία της Πτελέας ξεκινά από την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όταν ήταν γνωστή ως Σαμουσαλάρ και κατοικούνταν από Οθωμανούς Κονιάρους ή Γιουρούκους. Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923, εγκαταστάθηκαν στο χωριό 56 οικογένειες προσφύγων από περιοχές όπως το Γυαλί Τσιφλίκι της Προύσας, η Απές της Σεβάστειας και η Τραπεζούντα. Το 1927, το χωριό μετονομάστηκε σε Φτελιά και το 1940 διορθώθηκε σε Πτελέα.
Η καλλιέργεια σκόρδου
Η καλλιέργεια σκόρδου στην Πτελέα έχει βαθιές ρίζες, ξεκινώντας από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Η παλαιότερη ονομασία του χωριού, Σαρμουρσαλάρ, προήλθε από τη μεγάλη παραγωγή σκόρδου. Τα σκόρδα της Πτελέας είναι ξηρικά, μικρότερα σε μέγεθος σε σχέση με αυτά άλλων περιοχών, αλλά με πιο έντονη γεύση και μεγαλύτερη αντοχή. Η αλισίνη, η ουσία που δίνει τη χαρακτηριστική μυρωδιά και γεύση στο σκόρδο, είναι πιο συμπυκνωμένη λόγω της ξηρικής καλλιέργειας, καθιστώντας τα σκόρδα της Πτελέας ιδιαίτερα αρωματικά.
Η φύτευση πραγματοποιείται τον Οκτώβριο και η συγκομιδή στις αρχές Ιουνίου. Η διαδικασία περιλαμβάνει το καθάρισμα, τη σωστή ξήρανση και τη συντήρηση των σκόρδων σε παραδοσιακές αρμαθιές. Η παραγωγή ανά στρέμμα κυμαίνεται μεταξύ 700-800 κιλών. Οι παραγωγοί της Πτελέας επιδιώκουν να επεκτείνουν τη φήμη των σκόρδων τους σε όλη την Ελλάδα, διατηρώντας την υψηλή ποιότητα και την παραδοσιακή μέθοδο καλλιέργειας.
